Als we oordelen, ontnemen we de ander verantwoordelijkheid
Als we ervan uitgaan:
dat kinderen, net als wij, menselijke wezens zijn
dat ze, net als wij, hun verlangens en doelen hebben
dat ze, net als wij, de wereld waarnemen op hun eigen wijze
dat ze, net als wij, op unieke wijze plannen maken om hun doel te bereiken, gebaseerd op hun eigen waarneming
dat ze, net als wij, hun wereld willen vormgeven zoals zij denken dat dat zou moeten
dat ze, net als wij, daarbij hun eigen prioriteiten stellen:
hoe kan het dan zijn dat wij menen te weten waar kinderen mee bezig zijn?
Als we oordelen over wat kinderen doen, ontnemen we hen verantwoordelijkheid. Wij bepalen immers of het goed of een beetje goed of helemaal niet goed is wat ze doen. Dat doen we vanuit onze eigen waarneming, met onze doelen, met onze structuren, met ons plan in gedachte.
Maar hoe zit dat bij het kind met de eigen waarden, verlangens en beelden?
Als we respect tonen, helpen we een kind met naar binnen kijken. Door vragen te stellen, kan een kind bij zichzelf te rade gaan en bepalen wat het nu echt wil en hoe dat met respect voor anderen kan.
Als de goede vragen worden gesteld in een respectvolle relatie, leert een kind daarmee zelfreflectie te ontwikkelen en is het in staat om op een effectieve wijze de eigen, interne vraagstukken op te lossen. Hiermee kan een mens zelf-verantwoordelijk gedrag vertonen.
Het heeft geen zin om te straffen of te belonen om daarmee ander, duurzaam gedrag te verwachten. Sterker nog, uiteindelijk blijkt het contraproductief.
Mensen veranderen hun gedrag alleen maar als er intern iets plaatsvindt (geldt ook voor u en mij!).
Bij conflicten en storend gedrag hebben we de neiging om naar het waarom te vragen. Deze vraag zorgt er onmiddellijk voor dat mensen hun verantwoordelijkheid kunnen ontlopen.
Waarom indiceert al een oordeel. En dat willen we niet!
Beter is het om, door vragen te stellen, de ander ‘naar binnen te laten kijken’. De eerste vraag is hem/haar te laten benoemen wat er gebeurd is en of dat volgens de gemaakte afspraken is en wat de consequentie is. Als we daarna vragen of dit is wat de ander wilde en wat hij/zij eigenlijk zou willen, wordt het duidelijk waar de mogelijkheden zitten. De slotvraag is wat er gebeurt als de afspraak weer geschonden wordt.
Als bovenstaande vragen met oprechte interesse en aandacht en zorg worden gesteld, zal de ander voelen dat er niet geoordeeld maar gesteund wordt.
Bovenstaande manier van werken als een trucje zien om anderen te corrigeren, zal tot niets leiden.
Met open hart, open mind en open wil aan de ander deze vragen stellen, zal zorgen voor zelfinzicht en uiteindelijk zelfverantwoordelijkheid.