Brief aan de nieuwe minister van O&W

Aan de nieuwe minister van Onderwijs

Voordat u start met uw moeilijke baan wil ik melden dat er iets raars aan de hand is in het Nederlands onderwijs.

Wat is er anno 2012 te zien?
De gemiddelde resultaten van de toetsen en examens zijn te laag en moeten omhoog! Nederland staat niet hoog genoeg op de lijst wat kennisresultaten betreft.
Veel mensen in en om het onderwijs weten exact hoe dat komt en wat we ertegen moeten doen.
Dus zijn er nieuwe programma’s geschreven en met succes in pilots uitgevoerd. Het zou goed zijn als deze plannen door andere scholen worden overgenomen.
Terug naar vroeger is ook een stroming die de kop opsteekt. Vroeger presteerden de leerlingen beter dus terug naar het onderwijs van een aantal decennia terug.

Tegelijkertijd gaat ook Passend Onderwijs, gestaag als een dieseltje, door. Het onderwijsveld buigt zich over de mogelijkheden, grenzen en ambities van de school om vervolgens te beschrijven waartoe de school straks in staat is.

Daarnaast maken pedagogen zich zorgen over de staat van het onderwijs en roepen op tot herbezinning van het huidige onderwijsbestel. Japanse (groot)meesters worden als voorbeeld gesteld.

De overheid houdt zich in dit merkwaardige proces angstvallig stil. Natuurlijk is, herstel, was er een overijverige minister van Onderwijs die uit alle macht probeerde om in een paar jaar tijd het onderwijsstelsel te herzien. Jammer dat al die eigenwijze leerkrachten dat zo tegenwerkten…

In een eerdere ronde van bezuinigingen was het ministerie zo wijs om het budget van de inspectie terug te schroeven. Om toch maar te kunnen inspecteren, werd de verantwoordelijkheid over de resultaten nu rechtstreeks op het bordje van de schoolbesturen gelegd. Veel goedkoper trouwens dan met al die schooldirecteuren in gesprek te gaan.
Om geld uit te sparen, worden alleen scholen bezocht die slecht presteren (op toetsen). Vervolgens is het aan het bestuur om te zorgen dat de school weer minimaal gemiddeld gaat presteren. Gevolg is dat veel schoolbesturen hun scholen (lees: directeuren) aanspreken op resultaten van toetsen.
Daarmee worden directeuren van scholen in een merkwaardige positie gedwongen om ervoor te zorgen dat de resultaten van de toetsen verbeterd worden. In de praktijk komen velen van hen zo tussen twee partijen te zitten. De onderwijsmanagers en besturen die vragen om hoge scores en aan de andere kant leerkrachten (hun team) die of niet weten hoe of niet willen omdat ze vinden dat het kind meer is dan een cijfer op een toets.

Het gevolg van dit alles is dat ik iets merkwaardigs zie gebeuren in schoolteams.
Er zijn leerkrachten die prima met de situatie kunnen omgaan en goede prestaties boeken met een prettig pedagogisch klimaat.
Ik zie ook leerkrachten die krampachtig les geven zoals dat in de handleiding staat in de hoop hiermee goede resultaten te boeken.
Ook zie ik leerkrachten die echt niet meer weten hoe ze verder moeten en overvallen worden door gevoelens van machteloosheid en roepen dat het allemaal te veel wordt.
Uiteraard zijn er allerlei nuances in bovenstaand gedrag te benoemen.

Tel bij dit alles de publieke opinie en media op die als eerste klaar staan om te vertellen wat onderwijs vooral wel en niet zou moeten doen om te zorgen dat ……..

Beste minister,
help het onderwijs door met elkaar de dialoog aan te gaan, door met elkaar te bekijken hoe het onderwijs er in 2025 uit zou kunnen zien!