Mogen kleuters nog kleuter zijn?

Als een mens wordt geboren, begint de reis op weg naar volwassenheid en onafhankelijkheid.

In onze eerste jaren gebeurt dat voornamelijk binnen het gezin, de familie en de directe omgeving. Ouders doen hun best om hun kind te leren communiceren, lopen, fietsen, etc. Iedereen doet dat op zijn eigen wijze, soms met hulp van anderen, soms met boeken, soms helemaal alleen, soms te weinig…
Kinderen ontwikkelen zich op hun eigen manier en we herkennen wel overeenkomstige stapjes maar er zijn enorme tempoverschillen te constateren. Soms worden ouders onzeker omdat hun kind later dan anderen gaat praten, zindelijk wordt, leert lopen. Meestal komt het uiteindelijk allemaal weer ‘goed’. Gras gaat ook niet harder groeien als je eraan trekt! Je kunt hooguit voor goede condities zorgen.

En dan komt dat moment dat een kind 4 jaar wordt en naar de Basisschool gaat. De een in augustus, de ander in december en anderen komen nog later in het jaar binnen. Met elkaar hebben ze twee overeenkomsten: ze zijn allemaal 4 jaar en ze zijn allemaal ergens anders in hun ontwikkeling.
Er zijn 4-jarigen die al geweldig communiceren, soms zelfs al woordjes lezen, met de computer kunnen omgaan of al een enorme fijne motoriek hebben. Er komen in diezelfde groepen kinderen binnen die nog niet zindelijk zijn, een geringe woordenschat hebben, bang zijn voor andere kinderen of voortdurend om aandacht vragen.

Van leerkrachten verwachten we dat ze met deze enorme verschillen kunnen omgaan. Sterker nog, niet alleen ermee omgaan maar er ook voor zorgen dat hun ontwikkeling zich op een goede wijze voortzet. En dit lukt nog ook! Met pedagogisch tact, met liefde, met kennis van zaken, met tijd zijn er leerkrachten die zo’n groep met enorme verschillen in twee jaar tijd weten te veranderen in een groep kinderen die met elkaar speelt, werkt en leert.

TalentEr gaat echter iets mis als we, zoals nu gebeurt, aan hen gaan vragen om de ontwikkeling van leerlingen te versnellen omdat we van een kind, geboren in de maanden oktober t/m december, verwachten dat het na ruim anderhalf jaar naar groep 3 gaat.
Met deze benadering start de beoordeling van een kind. Een kind loopt ‘achter’ of ‘voor’ op de gemiddelde ontwikkeling. We vragen leerkrachten om hier extra aandacht aan te besteden want het kind moet zijn achterstand (??) inlopen. Gras gaat ook niet harder groeien als je eraan trekt……
Zo worden kleuters soms gedwongen tot bepaalde activiteiten terwijl het kind liever wilde spelen, bouwen, etc.
Uiteraard mogen leerkrachten besluiten om een kind een jaar langer in de kleutergroepen te houden maar dit moet dan onderbouwd zijn met argumenten, waarnemingen, ondernomen activiteiten en toetsen.
Ik kom op scholen waar in kleutergroepen gewerkt wordt met handelingsplannen voor individuele kleuters. Wat betekent dit voor deze leerlingen? Welk effect roepen we hiermee op?

Wordt hiermee de angst van criticasters voor 1985 dat de aandacht voor de kleuterperiode zou verdwijnen met de komst van de basisschool toch waarheid?

 

Reactie Jeanette:

Zo waar, maar zo vermoeiend om er tegen te blijven vechten.